Dinh dưỡng và chiều cao

Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng quan trọng đến chiều cao của con người. Phương pháp quan trọng nhất có thể tác động đến chiều cao là sử dụng thức ăn giàu chất dinh dưỡng và cân đối, hợp lý theo lứa tuổi. Trong đời người có ba giai đoạn chủ yếu góp phần quyết định chiều cao của cơ thể là thời gian sáu tháng cuối của thai kỳ khi đứa trẻ còn nằm trong bụng mẹ, khoảng 5 năm đầu đời và nhất là ở tuổi dậy thì. Vì vậy, để con phát triển chiều cao tốt, ngay khi mang thai người mẹ cần ăn uống đầy đủ các chất, không kiêng khem vô lý, đảm bảo tăng cân 10 - 12kg trong 9 tháng. Đứa trẻ sinh ra đủ cân 3kg trở lên, dài hơn 50cm, là điều kiện mở đầu tốt để phát triển cơ thể và chiều cao sau này.

Trong khoảng 5 năm đầu đời chiều cao của trẻ phát triển mạnh nên rất cần được bố mẹ nuôi dưỡng, chăm sóc thật chu đáo, sau đó sẽ phát triển chậm lại để phát triển mạnh mẽ nhất vào tuổi dậy thì.

Tuổi dậy thì thường bắt đầu lúc 12 - 13 tuổi ở con gái và 14 - 15 tuổi ở con trai. Đến tuổi này các em cần được ăn uống thật đầy đủ năng lượng và các chất dinh dưỡng cần thiết như protid, lipid, glucid, vitamin và muối khoáng, các vi chất dinh dưỡng quan trọng nhất để phát triển xương là canxi, phôtpho và vitamin D, trong đó quan trọng hơn cả là canxi được ví như nguyên liệu chính để xây nên bộ khung xương của cơ thể.

Bình thường bữa ăn hàng ngày không cung cấp đủ nhu cầu canxi, nhất là trong thời kỳ cơ thể đang phát triển nhanh như tuổi dậy thì, do đó việc ăn thêm thực phẩm có nhiều canxi để bổ sung cho cơ thể là cần thiết. Các thực phẩm giàu canxi ở nước ta không thiếu, chất này có nhiều trong sữa, lòng đỏ trứng, thịt nạc, cá, tôm, cua... Các thực phẩm hỗ trợ hấp thu canxi là các loại rau, quả có nhiều vitamin A, E, mỡ động vật, phó mát... Các sản phẩm chế biến công nghiệp có nhiều canxi bán trên thị trường hiện nay cũng sẵn, dưới dạng viên, gói bột canxi, sữa bổ sung canxi và vi chất dinh dưỡng, chúng ta có thể cho trẻ sử dụng thêm. Thực phẩm bổ sung canxi tốt nhất vẫn là sữa. Trẻ em trước 7 tuổi, nếu gia đình có điều kiện vẫn nên duy trì cho trẻ uống sữa ngày hai lần vào buổi sáng và tối.

Sau lứa tuổi này, dinh dưỡng không còn tác dụng đến chiều cao nữa, vì bộ xương đã phát triển hoàn chỉnh. Qua nghiên cứu người ta thấy, bình thường sau tuổi 21 - 22 chiều cao của con người không tăng thêm được nữa.

Luyện tập thể dục thể thao và phát triển chiều cao

Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng quan trọng đến chiều cao của con người, đặc biệt ở tuổi dậy thì cơ thể đang phát triển mạnh. Tuy nhiên, ở lứa tuổi này, các em nên kết hợp dinh dưỡng với thể dục thể thao hợp lý, việc phát triển chiều cao sẽ có hiệu quả hơn. Muốn vậy các em cần tạo cho mình nếp sống tốt, ham tập thể dục thể thao ngay từ tuổi thiếu niên.

Theo kết quả nghiên cứu của nhiều nhà khoa học, tập thể dục thể thao hợp lý và có phương pháp sẽ làm tăng cường quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Khi tập luyện, tuần hoàn máu lưu thông tốt hơn trao đổi chất được tăng cường và hooc-mon tăng trưởng GH (Growith Hormon) tiết ra nhiều hơn, khiến các bắp cơ, tuần hoàn, dây chằng, xương khớp đều được kích thích làm cho toàn bộ cơ thể và chiều cao phát triển.

Chúng ta cũng cần phân biệt thể dục với thể thao. Thể dục áp dụng được cho mọi lứa tuổi. Việc tập thể dục đều hàng ngày, nhất là thể dục buổi sáng rất cần thiết cho sức khoẻ mọi người. Còn các hoạt động thể thao đòi hỏi cường độ cơ bắp mạnh hơn thể dục nên không phải môn nào các em cũng tập luyện được. Trẻ em còn nhỏ không nên tập thể thao sớm quá vì có thể bị tổn thương sụn, để lại di chứng về hình thể và khớp xương, ảnh hưởng đến chức năng vận động khi trưởng thành. Hơn nữa cơ bắp rắn chắc sớm cũng hạn chế dài xương. Vì vậy các em nên chọn những môn thể thao thích hợp với lứa tuổi vì nhiều môn thể thao được áp dụng ở mức thể dục hàng ngày có thể cải thiện được chiều cao, như bơi lội, nhảy cao, xà đơn, bóng rổ, bóng chuyền, v.v... Đến tuổi dậy thì nếu các em biết kết hợp thể dục thể thao với dinh dưỡng một cách hợp lý sẽ đảm bảo cơ thể phát triển tốt và chiều cao của con em chúng ta có thể tăng thêm 10 - 20cm so với chiều cao của bố mẹ.