Trong chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ em có hai thái cực đối lập:

·         Tiêu chảy: tiêu quá nhiều lần, phân lỏng.

·         Táo bón: tiêu ít lần, phân cứng, khô.

Thái cực nào cũng gây khó chịu cho trẻ và các bậc phụ huynh. Chứng không gây nguy hiểm nhưng nhiều phiền toái đó là táo bón.
Bé bị bón, hình ảnh trên cứ lập lại hoài, những đau đớn khi ngồi bô và chứng rách hậu môn làm bé sợ đi cầu, nên nín, lâu ngày thành thói quen lại càng bón hơn.
Có những trường hợp trẻ nhập viện vì sốt và đau bụng. Thầy thuốc khám cho bé sờ được từng khối phân cứng lổn nhổn trong bụng, có thể bé đã bị sốt vì bón.
Ngoại trừ những chứng bệnh thực thể như phình to ruột già, gây ứ đọng phân, các nguyên nhân gây bón còn lại có thể khắc phục dễ dàng, nhưng cần có sự kiên trì của gia đình.
Trẻ chỉ bú sữa mẹ, có thể 2 – 3 ngày mới đi tiêu một lần, nhưng mỗi lần đi tiêu không phải gắng sức, phân vẫn mềm, đó không phải bị bón, mà do trẻ tiêu hóa sữa mẹ tốt nên ít phân.
Trẻ lớn hơn bị bón có thể do uống ít nước, ít ăn rau, ít ăn các chất xơ. Trong bữa ăn, cha mẹ chỉ chú ý cho con ăn cơm với thịt, cá và nước canh, chén cơm không thấy có rau xanh. Trong ngày có cho ăn thêm trái cây nhưng là ổi, vú sữa, saboche nên bón là điều tất nhiên.
Để giúp trẻ đi cầu được, nhiều vị phụ huynh đã mua thuốc về bơm đít cho trẻ, đó chỉ là biện pháp tình thế, không phải là cách giải quyết căn bản, nên bón vẫn còn bón. Đến nỗi có bà mẹ đã nói “không bơm, nó không đi” !
Ở các lớp nhà trẻ mẫu giáo, các cô thường cho bé ngồi bô sau mỗi bữa ăn, tập cho trẻ có thói quen đi cầu – không nín khi mắc. Khi ăn xong, do phản xạ “dạ dày - ruột” trẻ có cảm giác “mắc đi cầu”. Tập ngồi bô sau ăn là phù hợp với cơ thể của trẻ.

Một vài mẹo nhỏ giúp trẻ đi cầu dễ dàng

·         Khuyến khích trẻ uống thêm nước cam, nước cà chua bằng cách pha nhiều ly, nhiều người cùng uống đua với trẻ, ai uống trước sẽ được hoan hô; có không khí thi đua, bé sẽ hào hứng và uống nhiều; nên cho trẻ uống sau khi ngủ trưa dậy.

·         Trẻ bú bình bị bón thì coi chừng do pha sữa quá đặc hay quá ngọt, nên pha đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất đã ghi trên hộp. Nếu bé vẫn bón có thể nhỏ vài giọt chanh vào nước ấm rồi dùng nước ấy pha sữa cho bé.

·         Mủ cây xà lách trị bón rất hữu hiệu, dùng 3 cây xà lách ta (không phải loại xà lách Đà lạt lá cuốn) rửa sạch, tách hết lá, còn lại 3 cọng thân, dùng dao xắt thành lát nấu nước pha sữa cho trẻ uống.

·         Biện pháp cơ học thì dùng ống thủy (nhiệt kế) thoa chút dầu ăn hoặc vaseline vào đầu ống thủy cho trơn, rồi mỗi ngày cứ đúng giờ đút vào hậu môn của bé rồi rút ra, làm đi làm lại vài lần sẽ kích thích bé mắc đi cầu.

·         Tập cho trẻ ăn rau: rau dền, rau mồng tơi... mềm, dễ ăn, trẻ sẽ ăn được nhiều. Rau nào cũng giúp cho trẻ hượt. Cho trẻ ăn cơm chung với người lớn, trẻ thấy người lớn ăn rau sẽ bắt chước. Rửa sạch tay cho trẻ rồi cho tự bốc ăn, trẻ sẽ cảm thấy thích thú hơn.

·         Các thức ăn giúp trẻ nhuận trường có thể kể ra: cà chua, đu đủ, chuối, khoai tây, khoai lang, các loại rau... Cũng cần chú ý xem có phải tại chế độ ăn của bé gây táo bón như quá mặn, nhiều carot và thiếu nước uống không?

·         Chỉ cho trẻ thấy hình ảnh các con thú ăn nhiều rau: con hà mã trong sở thú... ở nông thôn thì con bò, con trâu, con heo, con gà... đều thích ăn rau để khuyến khích trẻ.

Chữa bón cho trẻ về nguyên tắc và cách làm thì dễ nhưng cần thời gian và sự kiên trì của cha mẹ.

Thuốc & Sức khoẻ